Fotografie

Digitale fototoestellen hebben een beperkte dynamiek: bij fel licht is het beeld gemakkelijk overbelicht. Daarbij komt nog dat de sensoren extreem gevoelig zijn voor infra-rood licht waardoor er Infra-rood verblinding bij digitale fototoestellen kan optreden.

Zelfs al lijkt het beeld correct belicht, toch gaan subtiele details verloren, in het bijzonder de structuur van de huid. Dit is heel goed merkbaar op de foto hieronder. Dit vervelend effekt mag je niet vergelijken met high key fotografie waarbij het beeld bewust overbelicht wordt om speciale effekten te bekomen (maar waarbij het onderwerp zelf correct belicht wordt).

In dit voorbeeld is de infrarood verblinding sterk aanwezig omdat de huid de infra-rode straling reflekteert. Als je ooit met infrarood fotografie gewerkt hebt (met een aangepaste fototoestel zonder “hot mirror”), dan zal je het gemerkt hebben: de mensen zien er letterlijk lijkbleek uit. Het zijn spoken. En hetzelfde spookeffekt treed ook op bij portretfotografie (in mindere of meerdere mate).

In dit voorbeeld zorgt het frontaal licht er ook voor dat alle reliëf weggewerkt wordt: het is een platgestrken foto, die eigenlijk niet te redden valt, maar die hier als voorbeeld gebruikt werd.

Spiegelreflextoestellen hebben meer last van dit fenomeen want ze gebruiken een aparte lichtmeting (gescheiden van de beeldsensor). De lichtmeter heeft dezelfde gevoeligheidscurve als onze ogen (piek bij groen licht). Een overmaat aan infra-rood wordt niet door de lichtmeter gedetecteerd.

Zelfs met de laatste versie van Photoshop Creative Suite kan je overbelichte foto's niet automatisch corrigeren. Je moet manueel te werk gaan.

Een overbelichte foto is moeilijk te corrigeren: de beeldinformatie in de heldere delen is gewoon verdwenen (door oversturing van de sensor of overflow bij de omzetting naar digitaal). De enige manier om het beeld te herstellen is helderheidsinformatie te gaan halen in de kanalen die niet overstuurd zijn.

Als er risico is dat het beeld overstuurd kan zijn, gebruik dan een lagere belichtingswaarde, bijvoorbeeld -0.6 EV. Typische rampscenario's zijn:

• beelden met sterk contrast (model fel verlicht, donkere achtergrond)
• fotografie bij ondergaande zon (wegens de overgevoeligheid van de sensor voor het rode en infra-rode lichtcomponent),
• catwalk en wedstrijden waarbij de modellen onder de spots lopen (gloeilampen geven ook een overvloed aan infra-rood licht)

Hoe gaan we een overbelichte foto corrigeren?

Dit effect van kleurfilters kan je heel goed in Photoshop bekomen: kies "weergave" "tonen kanalen". Hieruit kies je het gewenste kanaal. Stel Photoshop zodanig in dat het kanaal in grijswaarden weergegeven wordt.

De eerste van de vier foto's is een normale zwart-wit foto (als je de kleurinformatie uit de foto haalt of je digitaal fototoestel gewoon in zwart/wit laat werken).

Rechts ervan zie je dezelfde foto in zwart/wit, maar met een rode, een groene en blauwe filter. De foto in kleur weergeven heeft natuurlijk weinig zin, want door de filter bevat het beeld slechts één kleur.

De derde foto is de normale foto in kleur, en de 4de foto is de kleurfoto waarbij we de kleurinformatie als helderheidsinformatie hebben gebruikt.

Kleurfoto omgezet naar zwart-wit Origineel in kleur	Rood filter Groen filter Blauw filter

Als zwart/wit foto is het groene kanaal beter dan de gewone zwart/wit foto. Het relief van de borstkas komt beter naar voren, zonder het overdreven effect van de blauwe filter (bij landschapsfotografie geeft het rode filter eveneens een overdreven effect ten overstaan van het gele filter).

Nu willen we deze kleurinformatie gebruiken als helderheidsinformatie. Dit kan heel eenvoudig door het gewenste kanaal te selecteren en te copieren naar het klembord. Ga nu over naar Lab-weergave ("beeld" "modus") en kies het helderheidskanaal. Plak het beeld van het klembord en keer terug naar RGB-weergave. Het resultaat dat je bekom is de bewerke kleurfoto (vierde foto).

Je kan de mate van dekking van de helderheidsinformatie instellen, en dus de hoeveelheid effect instellen. In het voorbeeld is de dekking op 100% ingesteld om het effect beter te laten uitkomen.

Je kan ook de foto verbeteren door de niveau's in te stellen (het beeld donkerder te maken). De foto ziet er natuurlijker uit, maar bepaalde nuances zijn nog steeds niet merkbaar. Je bekomt het beste resultaat door beide effekten toe te passen: de kleurinformatie als helderheidsinformatie gebruiken, en dan nadien de onnatuurlijke kleuren bijwerken door selectief met niveau's te werken. Het bijwerken van één enkele foto kan gemakkelijk een uur in beslag nemen. Het is dus gemakkelijker een goede foto te nemen in de eerste plaats!