Fotografie

De EXIF headers (Exchangeable Image File Format) bevatten meta data (extra informatie over de foto's zelf). De meta-data is aanwezig in iedere JPEG-foto en kan weergegeven worden met recente fotobewerkingsprogramma's. Onderaan de pagina lees je een nuttige toepassing van de EXIF headers.

Opgelet als je een oude bewerkingsprogramma gebruikt: deze kan de (voor hem onbegrijpelijke) meta-data wissen als je de foto bewerkt en opslaat.

• Exposure time: 1/1000 seconde: er was veel licht aanwezig en de hoge sluitertijd zorgt ervoor dat er nauwelijks bewegingsonscherpte is (foto zie hieronder).
• F-number: 2.8, dit is de opening. De lichtopbrengst van de lens werd ingesteld op ongeveer 13%, dit is de maximale opening van de lens en deze grote opening zorgt voor een beperkte scherptediepte
• Exposure program: aperture priority ("A" op het toestel vermeld). Ik kies de opening en het toestel regelt de sluitertijd, rekening houdend met de hoeveelheid licht.
• ISO speed rating: 100, de ingestelde gevoeligheid van de sensor. Door over te gaan naar 400 ISO had ik een kleinere opening kunnen gebruiken, zonder de hoge sluitertijd te verliezen. Bij ISO 400 heeft mijn Canon geen last van ruis, terwijl dezelfde waarde de maximum-grens is bij compact-toestellen.
• De brandpuntafstand (focal length) is hier 100 mm, dus een kleine tele.

IPTC data

De IPTC data (International Press Telecommunications Council) bevat dus geen technische gegevens over de foto's, maar wel beschrijvende gegevens. Ze komen goed van pas bij persagentschappen die snel een paar foto's moet vinden rond een bepaalde thema.

Origineel beeld Software correctie

Het is belangrijk dat deze correctie toegepast wordt op de onbewerkte beelden, direct afkomstig van de camera. Fotobewerkingsprogramma's zoals Photshop kunnen het beeld veranderen, waardoor de automatische correctie de mist ingaat.

Automatische correctie is tegenwoordig mogelijk in het fototoestel zelf. Het fototoestel bevat een lijst van lenzen van de fabrikant, met de routine om de fouten te verminderen naargelang de opening, brandpuntsafstand en opening. Deze lijst wordt regelmatig bijgewerkt en kan naar het fototoestel overgezet worden met aangepaste software. Enkel lenzen van de merk zelf kunnen in het fototoestel zelf gecorrigeerd worden.

Dat dergelijke fotocorrectie zijn nut heeft kan u rechts zien: dit is een uitsnijding in een hoek van een foto van een Canon-camera uitgerust met de kitlens EF 18-55 (uiterste breedhoekstand).

Copyright vermelding
Er kan veel negatief gezegd worden over facebook, maar één ding is zeker: ze nemen de copyricht-vermelding van een foto over (waarschijnlijk om processen te vermijden). Ook de copyright-vermelding is een EXIF meta data.

Deze meta-data kan je instellen met de software die met je fototoestel meegeleverd is (afbeelding rechts: Canon utility).

Als fotograaf kan je dus je bewerkte foto's doormailen: als de modellen hun foto's op facebook zetten, dan verschijnt keurig de copyright-vermelding (voor zover je fotobewerkingsprogramma de EXIF data niet wist).

Natuurlijk kunnen de modellen deze copyright-vermelding verwijderen, maar dan doen ze dit moedwillig, het is niet meer Sorry, vergeten te vermelden. Opgelet, stuur je de foto's naar een hotmail account, dan wordt de foto verkleind door hotmail zelf, waarbij ook de EXIF meta data verwijderd wordt. Dit is eigenlijk een ontoelaatbare inmenging van Microsoft (eigenaar van hotmail), maar ja, wie gaat Microsoft aanklagen? Er lopen nu al genoeg processen tegen Microsoft.

Ondertussen is dit niet meer het geval vanaf 2017, de copyright informatie wordt ook door facebook gestript, en als je de foto zou binnenhalen op een andere computer is alle meta data verwijderd.

GPS data (geolocation)
EXIF is een open formaat, en het is dus mogelijk GPS data (geotaggen) of zelfs een tekstboodschap op te nemen. Professionele fototoestellen kunnen uitgerust worden met een GPS-ontvanger. Deze informatie wordt in de foto zelf opgenomen.

Ouderdom van een foto
Een andere “leuke” toepassing is waarbij ik de echte datum van een foto kan achterhalen. Bij een casting van een aantal modellen wordt er altijd gevraagd naar een "recente foto". Maar hoe recent is die foto nu eigenlijk? Door de meta-data te analyseren kan je weten wanneer de foto getrokken is. Er bestaat zelfs een plug-in voor Firefox zodat je snel de creatiedatum van een foto op het internet kunt achterhalen met één muisklik.

Vergelijking van de foto's met verschillende instellingen
De opgeslagen meta-data zal je ook van te pas komen als je nadien wilt bepalen welke keuze de beste was. Bij de fotografie van stromend water (rivier en dergelijke) kan je zowel een snelle als een trage sluitertijd gebruiken, met een verschillend resultaat als gevolg. De tijdstip van een foto kan ook belangrijk zijn. Bij een zonsondergang heb je ofwel teveel zon, ofwel is alles onnatuurlijk rood en moet je zelfs flitsen om het beeld weer in balans te brengen.

Gebruikte kleurruimte
De betere digitale fototoestellen kunnen de foto's in verschillende kleurruimtes opslaan. Bij het inlezen van de foto in de computer moet het bewerkingsprogramma in staat zijn deze informatie te lezen, anders zien de foto's er niet goed uit.

De voorloper van de meta-data is terug te vinden in het autografisch papier van vòòr de tweede oorlog! Film werd in rollen verkocht (bijvoorbeeld het nog altijd gebruikte formaat 120). De film had een zogenaamde "backing paper", dus film aan de voorkant en papier aan de achterkant. Bij autografisch papier had het papier een speciale samenstelling die toeliet aantekeningen te maken (het was eigenlijk een soort carbonpapier). Deze advertentie dateert van 1915!

De “autographic” fototoestellen uit die tijd waren uitgerust met een klepje dat je kon open doen om het papier te beschrijven met een metalen pen. Het was ook mogelijk bestaande toestellen aan te passen door de rug te veranderen. Het klepje was zodanig geplaatst dat de tekst tussen twee foto's kwam te staan. De metalen pen bekraste het speciaal papier dat dan licht op die plaats doorliet. Het fototoestel werd een paar seconden met geopende klep in vol zonlicht gehouden om de film op die plaats te belichten (via de achterkant, dus door het bekraste carbonpapier).

Bij het ontwikkelen had je dus de normale foto's met daartussen de aantekeningen. Dit systeem werd niet meer gebruikt toen de emulsies gevoeliger werden: het klepje dat niet altijd goed sloot veroorzaakte lichtvegen over de volledige film.

De kode werd ofwel tussen ofwel boven de afbeeldingen geplaatst en is niet zichtbaar bij het maken van afdrukken. Dit was juist voor de komst van het APS met zijn magnetische strook (waarop nu standaard meta-data geschreven kon worden).