Fotografie

Je beleeft meer aan het inscannen en opnieuw tot leven roepen van oude negatieven uit je jeugd, dan aan het maken van foto's! Dit kan ik je in ieder geval verzekeren!

Filmmateriaal moet altijd gescand worden door transparantie, dus als je een flatbedscanner gebruikt moet die bescikken over een aangepaste adapter met lichtbron.

Dit is de algemene pagina over het inscannen van positieve beelden (dia's en foto's) en de meest voorkomende filmformaten.

Zwart/wit negatieven (ook "reversal film" genoemd) kunnen met scanner of fototoestel en aangepaste houder ingescand worden (zie inscannen van dia's). Na het inscannen moet je in photoshop de helderheid omkeren (control-i).

Sommige fototoestellen laten toe in zwart/wit te fotograferen, en sommigen hebben zelfs een speciale funktie voor het fotograferen van negatieven (zwart/wit omkering).

Achteraf moet de foto nog bewerkt worden in Photoshop: niveaus aanpassen en verwijderen van een eventuele kleurzweem. De behandeling is doorgaans beperkt omdat zwart-wit negatieven geen orange masker hebben.

Waarom de negatieffilms orange zijn is technisch en historisch: de orange mask wordt gebruikt om op een zo eenvoudige (lees: goedkope) manier foto's te kunnen afdrukken. Deze kleur compenseert de kleurverschuiving die zou ontstaan zou je een foto gewoon belichten, want de pigmenten die in de negatiefstrook gebruikt worden zijn niet optimaal. Meer technische informatie waarom negatieven een orange mask hebben lees je hier.

Om verwarring te voorkomen hadden diapositieffilm en negatieffilm een aparte benaming: Kodacolor (of Fujicolor) voor negatieven en Kodachrome voor dia.

De foto's hiernaast werden genomen met een instamatic met het vierkantig 126 filmformaat in cartridge (wie heeft nog de befaamde "flashcubes" gekend?). Het fototoestel had een fixfocus-instelling en daarom zijn de bloemen op de zetel eigenlijk scherper dan mijn gezicht!

Het 126-formaat (Instamatic) gebruikte dezelfde film als het 135-formaat, maar de foto's zelf waren vierkantig en de film had één perforatie per foto. Alles werd in het werk gesteld om de toestellen zo goedkoop mogelijk te produceren: de perforatie dat als index diende, geen fototeller op het toestel, geen scherpstelling, geen belichtingsmeter, geen hendel om de film terug te spoelen.

De Instamatic-fototoestellen werden zo goedkoop mogelijk verkocht om mensen aan te zetten foto's te nemen. Het succes van het 126-formaat in de jaren '70 is te danken aan de fototoestellen die geschonken werden bij de aankoop van bijvoorbeeld een ton waspoeder.

Het is vreemd, maar in die tijd hadden we nooit last van "rode ogen"...

We beginnen met het fotograferen van een 126 negatief in zijn houder (fototoestel in macro-stand). Hoewel de filmstrook even breed is als gewone 135 film, zijn de foto's dus vierkantig en hoger dan standaard 24×36mm negatieven (de negatieven hebben een afmeting van 28× 28mm). De goedkope filmscanners zijn niet aangepast voor dit formaat. Meer info over de filmformaten.

Scannen van kleurnegatieven gebeurt best met een echte fotoscanner (filmscanner). Fotograferen van de filmstrook is mogelijk maar alle kleurschakeringen zijn in een heel beperkt gebied geconcentreerd en je fototoestel, met zijn beperkte 8 bits-kanaal, kan deze gecomprimeerde kleurschakeringen niet opnemen. Als je de foto inverteert zal je merken dat alle kleurinformatie verstopt zit in een blauwe zweem. Probeer je de kleuren "uit te strekken" (shift-control-L in photoshop), dan bekom je soms vreselijke effekten (banding), vooral als de negatief onderbelicht was. Enkel een scanner die met 16 of 20 bits per kanaal werkt kan de nuances detecteren. De RAW modus van je fototoestel is een tweede mogelijkheid.

We bespreken hier verder hoe u een foto van een kleurnegatief kan bewerken.

Bij het fotograferen van de negatiefstrook moet men ervoor zorgen dat enkel de afbeelding gefotografeerd wordt, zodat het fototoestel niet "afgeleid" wordt door de heldere perforaties. Men kan eventueel een metalen kader maken om de perforatie af te dekken.

De verdere behandeling gebeurt naar goeddunken. Men kan bijvoorbeeld het beeld wat verscherpen (enkel de helderheid verscherpen, dus overgaan in Lab en de luminantie verscherpen). Men kan ook de kleuren wat feller maken.

Deze foto werd eind jaren 60 gemaakt met een goedkope Instamatic fototoestel. Let op de kwaliteit van de foto, 50 jaar later!