Hoe kan ik gemakkelijk de belichting instellen voor een reeks foto's, waarbij ik de controle behoud over de opeenvolgende foto's?
Laatst werd mij gevraagd hoe de belichting snel en gemakkelijk in te stellen voor een reeks foto's. De fotograaf had al heelwat ervaring, maar hij slaagde er maar niet in om correct belichte foto's te krijgen.
De fotograaf had meerdere systemen gebruikt, te beginnen met de automatische modus van zijn fototoestel. Iedere foto van een reeks was anders belicht, zelfs al waren de omstandigheden van de ene op de andere foto niet wezenlijk verschillend (enkel een andere uitsnede). Het fototoestel gebruikte blijkbaar iedere keer een ander deel van het beeld als referentie. Het veranderen van programma (spot, partial, evaluative, center-weighted) bood geen afdoende oplossing.
Om dit probleem te vermijden is de fotograaf met een lichtmeter gaan werken. Hij maakte een lichtmeting aan het begin van een fotoreeks. Dit was al een verbetering, maar het systeem hield natuurlijk geen rekening met de veranderende lichtomstandigheden: een wolkje, het model dat zich meer naar de schaduw verplaatste, enz.
Dan is de fotograaf de histogram gaan bekijken na iedere foto. Als de histogram mooi gecentreerd is, hoopte hij dat de foto's correct belicht zouden zijn. Dit was nog niet voldoende, omdat het histogram een gewogen meting doet (over het volledig beeld). De fotograaf kan dus niet weten of ook het gezicht correct belicht is (zeker omdat het histogram een deel van het scherm gebruikt).
Het systeem dat de fotograaf uiteindelijk gebruikte, was de knipperfunktie van het fototoestel, waarbij delen van het beeld die overbelicht zijn knipperen (dit is een funktie die je moet inschakelen). De fotograaf regelt nu manueel zijn belichting aan het begin van een reeks, en controleert snel na iedere foto of er geen overbelichting is in de belangrijke delen van het beeld. Een klein stukje van de hemel mag desnoods overbelicht zijn (de knipperindicatie werkt bij een helderheidsniveau van 95%). Het gezicht, dat infra-rood weerkaatst heeft de neiging om overbelicht te zijn, terwijl de persoon er in werkelijkheid er normaal uitziet.
Deze manier van instellen heet expose to the right (ETTR) of Expose for highlight, process for shadows en is de omgekeerde methode die toegepast moet worden bij film (correct belichten om doortekening in de schaduwen te hebben en bijwerken bij de ontwikkeling).
Een deel van het beeld dat overbelicht is kan in de meeste gevallen niet bijgewerkt worden (de resultaten zullen slecht zijn, je kan er hoogstens een zwart-wit foto van maken). Bij een overbelichting is de sensor overstuurd, en het maakt niet veel uit of je in RAW werkt of niet. Ik heb overbelichte foto's gezien (heldere delen en zonder doortekening) terwijl de numerieke waarde van de pixel niet $FFF bedroeg (maximale waarde van een A/D omzetter van 12 bits): de sensor is gewoon overstuurd, nog voor de maximale bitwaarde van de omzetter bereikt is.
De foto die hier getoond wordt is goed bruikbaar, het beeld moet enkel wat donkerder gemaakt worden.
