Enkele tips voor het optimaal gebruik van een smartphone als fototoestel: wat zijn de beperkingen van een smartphone-fototoestel en hoe kan ik die omzeilen?
De kwaliteit van het fototoestel van een smartphone is in de loop der jaren sterk verbeterd, waardoor het zelfs mogelijk geworden is een smartphone als hoofdtoestel te gebruiken. De verkoop van gewone digitale fototoestellen is gekelderd, en enkel de top-toestellen verkopen nog, maar het is een niche-markt.
Je kan de foto's van een smartphone gebruiken op een webpagina als de afmeting van de foto beperkt wordt. Voor het realiseren van professioneel drukwerk (affiches en dergelijke) is een volwaardig fototoestel toch noodzakelijk.
Het fototoestel van een smartphone heeft heelwat beperkingen, maar die worden verdoezeld door de sterke verwerking in de smartphone: kleurcorrectie, contrastverbetering, ruisonderdrukking,... Maar deze handelingen kunnen niet alle nadelen van een smartphonefoto wegwerken, in het bijzonder in het geval van foto's met een hoog contrast. De dynamiek van een smartphone is beperkt.
Correct belichten
Een smartphone fototoestel kan niet de volledige dynamiek van een contrastrijke scène opnemen. Het beste is een ander standpunt proberen in te nemen zodat de meest contrastrijke delen uit de beelduitsnede vallen. Je kan ook aangeven welk deel van het beeld belangrijk is (scherm aanraken). Het toestel zal dan dit deel van het beeld gebruiken om de belichting in te stellen.De afbeelding rechts toont één van de nadelen van een smartphone, namelijk de beperkte dynamiek. Ondanks het feit dat het beeld redelijk donker is, bevat het beeld overbelichte delen (de bootjes op het voorplan). De fotograaf had beter de bootjes gebruikt om de belichting in te stellen. De scene is genomen bij voldoende licht, waardoor er weinig ruis is zelfs als men achteraf de donkere delen wat helderder maakt.
Een andere mogelijkheid is gebruik te maken van de HDR modus. Bij één toestel gaat dat zeer vlug en zijn de foto's beter, bij een ander toestel is dat een optie die nooit goede resultaten oplevert: je zal zelf moeten experimenteren. De HDR modus is in ieder geval meer nuttig bij een smartphone met zijn beperkte dynamiek (belichtingslatitude) dan bij een spiegelreflex: hier spelen de beperkingen van het JPEG formaat een grotere rol.
Neem afstand
De meeste smartphones hebben een breedhoeklens zodat er meer licht opgevangen wordt. De constructie van het fototoestel is ook eenvoudiger. Maar een breedhoeklens geeft vervormingen: een dikke neus, de oren die verdwijnen,... Neem wat afstand en maak achteraf een uitsnede of gebruik de zoomfunktie.
Gebruik het raster
Bij de meeste toestellen kan je en raster over het beeld leggen om het beeld horizontaal te fotograferen. Je kan het raster ook gebruiken bij het maken van de compositie: het raster bestaat meestal uit drie horizontale en drie vertikale lijnen. Plaats het onderwerp op één van de knooppunten.Zet de horizon niet midden in het beeld, maar op één van de lijnen van het raster, met links of rechts in beeld een boom of een ander aandachtspunt. Zie het voorbeeld rechts, een zeer goede compositie. De brug staat op 1/3 van de hoogte. Maak niet de fout om de bootjes midden in het beeld te plaatsen.
Gebruik de ingebouwde flitser niet
De flitser is zeer klein en zijn bereik is beperkt. Het effekt is niet flatterend voor de personen in beeld (frontaal licht is nooit flatterend). Het voorplan is te helder, de achtergrond te donker, de sfeer van de omgeving gaat totaal verloren. De flitser produceert ook storende reflekties op bepaalde onderwerpen.Om het effekt van de flitser te schatten kan je met continu-licht werken (indien mogelijk). Continu-licht is in de meeste gevallen minder sterk dan de flitser, zodat het beeld meer evenwichtig is.
Bepaal de uitsnede
Een smartphone is een klein toestel en heeft een scherm, zodat je niet het fototoestel op ooghoogte moet houden. Je kan vrij experimenteren met camerastandpunten.Probeer lichtbronnen in beeld te weren als je de compositie bepaalt: deze kunnen interne reflekties in het toestel veroorzaken. Indien je nachtscenes fotografeer, probeel lichtbronnen uit beeld te houden. De aandachtspunten van een nachtfoto zijn doorgaans niet de verlichtingspalen.
Probeel alle mogelijkheden van je fototoestel
De smartphone heeft verschillende instellingen die gemakkelijk toegepast kunnen worden: panorama, monochroom, HDR, enz. Als je iets selecteert moet je de opties niet gaan parametreren zoals bij een spiegelreflex.De Huawei P30 pro heeft talrijke extra funkties (en bij iedere update komen er nog een paar bij). Het is vaak gemakkelijker een funktie op het toestel toe te passen, dan te proberen achteraf het effekt na te bootsen op de computer.
Ken de beperkingen van je fototoestel
Een smartphone kan niet gebruikt worden voor professioneel werk: men verwacht een scherp beeld, een mooi afgelijnde scherptediepte (niet zo'n fake scherptediepte door de time of flight sensor), details in de heldere en donkere delen,...De fotobewerking in het toestel of achteraf kan de beperkingen van het toestel wel wat verdoezelen, maar niet volledig weghalen. Het heeft geen zin waardeloze accessoires te gebruiken zoals een superzoom die de kwaliteit nog meer naar beneden zullen halen. De meeste smartphones hebben een voldoende zoombereik: probeer je nog meer in te zoomen, dan verlies je beeldscherpte door de beperkingen van de optiek en door bewegingsonscherpte.
| Huawei normaal | Huawei hdr | Canon 5D | Canon 5D IV hdr |
Foto's met de Huawei geven soms slechte resultaten: de foto is weinig scherp, heeft een beperkt contrast en heldere delen zijn overbelicht zodat de details niet meer zichtbaar zijn. Dit is niet altijd het geval, maar men merkt wel dat de heldere delen overbelicht zijn, met een verlies aan details (struktuur van de witte muur).
Het resultaat is duidelijk beter met de HDR modus, die bij de Huawei zeer snel gebeurt. De beschikbare dynamiek van het JPEG formaat wordt beter benut. Eigenlijk zou je altijd in HDR modus moeten overgaan van zodra het beeld veel contrast heeft, want het lijkt dat deze modus weinig negatieve punten heeft.
De foto met de Canon is in normale modus genomen. Het toestel heeft het principe ETTR toegepast: expose to the right. De belichting wordt zodanig ingesteld dat de heldere delen in beeld juist niet overstuurd worden. Daardoor is het gras relatief donker weergegeven. Men ziet ook de vignetering die eigen is aan de Sigma lens.
Ik heb ook een foto in HDR modus genomen met de Canon, maar er is weinig verschil te zien met de normale foto. Omdat de dynamiek van het beeld in het jpeg formùaat past, heeft het toestel het beeld niet extra bewerkt om het typisch HDR effekt te creëren. Op de drie originele foto's die ook opgeslagen worden zie je goed een overbelicht en een onderbelicht beeld (+ en - 3 stops) maar het resulterend beeld is niet verschillend van een niet-hdr beeld.
