Flitsen of niet


Fotografie » TechTalk » Flitsers » Flitsen of niet?

Het voordeel van een SLR-camera is dat het toestel een hogere gevoeligheid heeft dan pellicule, waardoor men foto's kan nemen bij weinig licht, daar waar men vroeger had moeten flitsen. Als je ook nog een gevoelige lens gebruikt, dan kan je probleemloos foto's nemen bij kaarslicht. Maar er zijn situaties waarbij flitsen wel aangeraden is, en de reden is niet noodzakelijk te weinig licht.

Met flitser
Zonder flitser
Als je de foto's links bekijkt, dan merk je dat de eerste foto met flitser is genomen: de voorgrond is meer belicht dan de achtergrond. Bij de tweede foto dat zonder flitser genomen werd, is het invloed van het omgevingslicht meer merkbaar. De gezichten zijn minder wit en de spots kleuren het beeld nog meer. Bij het fotograferen zonder flitser moet je weten dat je toestel het tekort aan licht zal proberen te compenseren op verschillende manieren:

Met flitser
Zonder flitser
Nog twee voorbeelden waarbij de natuurlijke belichting goed tot zijn recht komt. De tweede foto is genomen met flitser: het licht van de spots is bijna niet meer zichtbaar en de achtergrond is te duister. In het algemeen is het beeld te donker, want het bereik van de flitser is te beperkt om zelfs de vloer (op een afstand van 5 meter) correct te belichten. Een ontoereikende flitser kan niet op tijd gecompenseerd worden: de electronika is wel in staat de flitskracht te beperken indien er overbelichting dreigt, maar kan het flitsvermogen niet onbeperkt opvoeren bij onderbelichting. Door de flitser uit te schakelen gaat het toestel automatisch een langere sluitertijd gebruiken zodat de foto correct belicht wordt.

Vaak hebben foto's waar geflitst wordt een hoge snapshot-gehalte (amateur-look). Bij een meer professionele shoot (trouwfeest of dergelijke) moet je absoluut dit kiekjes-effekt proberen te vermijden: het effekt van de flitser moet echt subtiel zijn. Het is niet voor niets dat ik een supergevoelige lens heb gekocht (Sigma 50mm ƒ/1.4). Kijk in de instellingen van je fototoestel hoe je de hoeveelheid flitslicht kan beperken.

Tip: je kan je foto's bewust onderbelichten (bijvoorbeeld om de sluitertijd te beperkten omdat je geen statief hebt) en naderhand bijwerken in Photoshop. Een onderbelichting van -1EV (één stop minder, dus het beeld half belichten) kan je bijwerken zonder merkbare nevenverschijnselen. Als je in RAW werkt, dan kan je nog verder gaan dan -1EV. Overbelichting (bijvoorbeeld omdat de flitser de voorgrond te fel verlicht heeft) kan je onmogelijk bijwerken.

Flitsschaduw niet weggewerkt
Flitsschaduw weggewerkt

Flitsschaduw

Bij het gebruik van een flitser bij portretfotografie heb je vaak een harde flitsschaduw (en vaak ook reflekties op de huid). Reflekties op de huid (glimmende huid) kan je beperken door een kleine softbox op je flitser te monteren (een matte fond de teint voor het model is nog beter). Op de voorbeeldfoto is de reflektie op de huid bijgewerkt. Dit is noodzakelijk als je een portfolio maakt.

Een harde flitsschaduw zie je echter meer en meer, zelfs bij fotografen die zich professioneel noemen, terwijl het eerste dat je leert op de academie is dat de flitsschaduw nooit zichtbaar mag zijn. Maar ja, al die zogezegde fotografen zijn nooit naar school gegaan. Ze denken dat een dure spiegelreflex voldoende is om zich fotograaf te kunnen noemen.

Soms is de slagschaduw van de flitser onvermijdelijk. Probeer het model zo ver van de achtergrond te plaatsen als maar mogelijk is (zo is niet alleen de achtergrond minder scherp, maar ook de schaduw). Hoe groter de softbox op de flitskop, hoe zachter de schaduw. Uiteindelijk zullen de foto's bewerkt moeten worden zodat de schaduw niet storend is.

Er is maar een klein verschil tussen beide foto's, maar "foto's bewerken" houdt in dat dergelijke details verbeterd worden: reflekties verwijderen, huidoneffenheden wegwerken en slagschaduw zachter maken.

Voordelen van fotografie met flitser

Het gebruik van een flitser zorgt ervoor dat het object voldoende belicht wordt. Je kan bijvoorbeeld storende schaduwen op het object vermijden. Fotografen flitsen zelfs bij klaarlichte dag om het onderwerp extra te belichten: daarmee kan je een gezicht, dat anders te donker zou zijn, extra beklemtonen. Je zal beroepsfotografen zelfs vaker bij klaarlichte dag zien flitsen dan bij weinig licht. Zonder flitser zou het gezicht van het model (foto links) veel te donker zijn. Voorbeelden van fotografie met flitser bij klaarlichte dag kan u hier vinden.

Bij het gebruik van een flitser wordt de invloed van ondankbare lichtbronnen beperkt: denk maar aan gele straatverlichting, maar ook aan een lichtbron dat verkeerd geplaatst is waardoor het beeld slecht wordt uitgelicht.

Een geslaagde foto zonder flitser...

Je moet op het volgende letten als je foto's zonder flitser neemt bij weinig licht:

  1. Gebruik je lens in breedhoekstand: de meeste lenzen zijn gevoeliger in deze stand. Door de breedhoekstand is bewegingsonscherpte ook minder zichtbaar.
  2. Gebruik een lichtsterke lens: doorgaans is een kitlens niet berekend op deze taak.
  3. Als de sluitertijd te lang wordt, gebruik dan een statief (zie regel hierboven om te bepalen wanneer een statief nodig is)
  4. Zorg voor voldoende natuurlijke belichting. Met een goed toestel en gevoelige lenzen is fotografie bij kaarslicht heel goed mogelijk (zonder dat de sluitertijd langer dan 1/50 wordt en zonder dat je een statief nodig hebt). Een paar extra lampen in de kamer zorgen ervoor dat de achtergrond niet te donker is (de lampen mogen niet zichtbaar zijn op de foto!).

Zonder flitser
Met flitser

... en een geslaagde foto mèt flitser

Een geslaagde toepassing van de flitser is rechts te zien: de flitser zorgt ervoor dat het onderwerp zich beter aftekent en dat het omgevingslicht een mindere rol gaat spelen. Dankzij de flitser heeft het navigatiesysteem de juiste kleur. Het effekt van de flitser bij een geslaagde foto is altijd subtiel: flitslicht mag nooit opvallen. Het is enkel als je beide foto's vergelijkt dat je merkt dat de flitser bij de tweede foto gebruikt werd. Bij de foto werd ook gebruik gemaakt van een softbox om de schaduwen te verzachten.

Portfolio

De beste foto's zijn de foto's zonder flitser (zelfs al gebruikt je een tweede flitser om storende schaduwen weg te werken). Een directe flitser heeft de neiging alle relief weg te drukken, en bij een bounce flits moet je hopen dat de huiseigenaars geen groen papier aan de muren hebben geplakt. Nagenoeg alle papierkleuren kunnen het fototoestel totaal in de war sturen.

Een pluspunt van de flitser is dat het de ogen goed doet uitkomen. Mijn modellen hebben geen last van rode ogen omdat ik een externe flitser met een groot oppervlakte gebruik en de flitser niet te dicht bij de lens staat. Als je geen maatregelen neemt is bij binnenfotografie de bijdrage van de flits veel te groot, alle relief wordt in één keer weggevaagd. De oplossing is het flitslicht te laten weerkaatsen op een reflektor en een catchlight te gebruiken om de ogen een extra tinteling te geven. Je zal mij wel vaker zien flitsen op lokatie dan binnenshuis.

De voordelen van een flitser

Kijk ook naar de voorbeelden
met/zonder flitser
bij outdoorfotografie

Een foto waarbij te sterk geflitst werd is niet mooi.
De foto is platgestreken.

Paginas die volgens Google je zouden kunnen interesseren

-