Fotografie

Als eerste stap zullen we een bestaande flitser ombouwen tot een slave. Een fototransistor reageert op de lichtpuls van de hoofdflits op en stuurt de slave flitser aan alsof die op een echt fototoestel gemonteerd staat. De reaktiesnelheid is zo hoog dat beide flitspulsen als het ware versmelten.

Met een paar extra onderdelen is een gewone flitser om te bouwen tot een slave flitser. Aan de flitser zelf wordt er normaal niet geraakt, mls je technisch aangelegd ben, kan je de voeding van de flitser zelf betrekken. Opletten als je de flitser opent: op de flitscondensator kan er gemakkelijk een spanning van meer dan 400V zitten. Zelfs na het flitsen zit er nog een residuele spanning over de flitselko die voldoende is om je pacemaker te crashen! Flitselko's hebben de neiging een lading spontaan op te bouwen nadat de elko snel ontladen werd. Capacitieve absorptie heet dat in technische termen, en dat klinkt heel goed op je doodsbrief: "Geveld door capacitieve absorpsie".

Gebruik geen LDR-weerstand (foto rechts). Deze zijn wel zeer lichtgevoelig, maar reageren te traag op de flits. Er is ook geen feedback, zodat de gevoeligheid sterk afhangt van de omgevingslicht.

Een dergelijke flitsdetector is gemakkelijk te bouwen met een oude germanium-transistor (type OC71). Deze transistoren hebben een hoge gevoeligheid en zijn rondom-gevoelig.

Haal je de zwarte verf van de transistor (schrappen met breekmesje), dan bekom je een OCP71. Een echte OCP71 kostte in de handel 4 keer zoveel als een gewone OC71 (dat al niet goedkoop was).

Op de foto rechts (uitvergroting) kan je heel goed de struktuur van dergelijke germanium-transistoren zien: emitter aan een kant (onderkant op de foto), de basis is de plaat in het midden, en aan de andere kant heb je de collector. Het doorzichtig plastiek dat de transistor op zijn plaats houdt zorgt er eveneens voor dat de transistor rondom-gevoelig is!

Als er geflitst wordt, dan verhoogt de collectorstroom kortstondig. De detector kan zeer gevoelig gemaakt worden, omdat de regellus trage veranderingen (omgevingslicht, thermische ruis) volkomen neutraliseert. Deze transistoren zal je aantreffen in de eerste transistorradio's (1950 - 1960). Nadien werd er overgeschakeld op transistoren in metalen behuizing (AC125 et al.) die niet meer gepeeld konden worden, helaas.

Je kan ook een moderne silicium fototransistor gebruiken (BP103). Een dergelijke transistor is op zich gevoeliger en ruist minder dan een germanium-transistor. Door de ingebouwde lens is de fototransistor slechts gevoelig aan één kant, en dat is dan weer niet ideaal.

Als noodoplossing kan je zelfs gewoon een LED gebruiken. Zoals bij ieder fysisch procédé is de reaktie omkeerbaar: belicht je de LED met een sterke lamp, dan produceert de LED een heel klein stroompje. De interne vorm van de led zorgt dat de lichtstralen geconcentreerd worden: een led is daarom enkel gevoelig aan de voorkant. Gebruik een dorzichtige LED, zodat er geen licht verloren gaat in de gekleurde laag.

Omdat er geen regellus aanwezig is, is de gevoeligheid afhankelijk van het omgevingslicht (hetzelfde zou gelden indien je een fotodiode in plaats van een fototransistor zou gebruiken). Een diode (of LED) heeft ook geen ingebouwde versterker, zodat de intrinsieke gevoeligheid miniem is.

Zelfs een klassieke diode is lichtgevoelig, maar de meeste diodes zitten in een ondoorzichtige behuizing. Enkel de oude puntcontact diodes (voorbeeld links), zoals de OA85 komen hiervoor in aanmerking.

Een flitser voor weinig geld kon je halen uit wegwerp-fototoestellen (toen die nog bestonden). Helaas is de flitser niet berekend om duizenden foto's te nemen. Na een tijdje slaat de impulstransfo door. Je kan dit fenomeen tegengaan door de spanning over de impulscondensator (niet de flitscondensator) te beperken tot een waarde dat juist voldoende is om de flitser te doen ontsteken (lees daarover meer op de volgende pagina over slave flitsers op netspanning).

De flitsunit is klein en niet bijzonder krachtig, maar ideaal om de achtergrond extra te belichten. Je kan de complete unit (dus met flitsdetector en accu) monteren in een klein doorzichtig doosje.

Op de achtergrond zie je de flitscondensator: 160μF is niet enorm, een normale flitselko heeft een waarde van 400μF. De ontsteekcondensator zit achter de ontsteekspoel. Let op het neon-lampje dat ervoor moet zorgen dat de spanning over de ontsteekcondensator niet teveel oploopt. Op de voorgrond de transfo die de 1.5V van de batterij moet opslingeren tot 350V.

Voor mensen die totaal geen ervaring hebben met electronika bestaan er kant-en-klare triggers