Als er geflitst wordt met een relatief langzame sluitertijd (zodat er voldoende omgevingslicht aanwezig is), dan kunnen er vreemde fenomenen ontstaan. Dit effekt treed zowel op bij een spiegelreflex als bij een compact-fototoestel.
"Eerste gordijn" (front curtain) en "tweede gordijn" (rear curtain) zijn termen die specifiek bij een spiegelreflex gebruikt worden. Bij deze toestellen wordt de belichtingstijd ingesteld door een sluitermechanisme dat uit twee kleine gordijnen bestaat: het eerste gordijn gaat open, en na de ingestelde tijd gaat het tweede gordijn dicht en bedekt opnieuw de sensor. Vroeger was het gordijn uit doek gemaakt, nu zijn het plaatjes die voor de sensor schuiven (een soort lattenstore, zeg maar).
Een normale flits geeft een lichtpuls die minder dan 1/2000 van een seconde duurt. Men kan flitsen op het ogenblik dat het eerste gordijn volledig open is, of juist voordat het tweede gordijn gaat sluiten. De werking van het sluitersysteem wordt hier uitgelegd (met nog meer opmerkelijke beelden).
Als al het licht door de flitser geleverd wordt zal je dus geen bewegingsonscherpte hebben omdat de flits het onderwerp als het ware bevriest. Als je echter een lange sluitertijd gebruikt kan je wel bewegingsoncherpte hebben door het omgevingslicht.
Flitsen op het eerste of tweede gordijn
Het effect dat bekomen wordt is onnatuurlijk als het toestel op het einde van het "eerste gordijn" flitst (standaard-instelling). Het onderwerp wordt eerst belicht door de flitser, en voor de rest van de belichting door het omgevingslicht.Wat je als vreemde effecten kan bekomen met een eerste gordijn-flitser zijn bijvoorbeeld regendruppels die naar boven vallen. Zie testfoto van Erik Segaert, klik op de foto voor een uitvergroting.
Betere toestellen kunnen ingesteld worden om te flitsen voordat het tweede gordijn begint te sluiten: "tweede gordijn flitsen". Bij deze stand wordt de lichtpuls gegeven op het einde van de belichting, als een soort klemtoom van de beweging. Deze instelling gebeurt meestal op de flitser, niet op het fototoestel!
Flitsen met een trage sluitertijd heeft zijn eigenaardigheden, maar ook als je een te hoge sluitertijd bij het flitsen zou gebruiken kan je problemen hebben!
Hier geven we schematisch de werking weer:
- In rustpositie wordt de sensor afgedekt door de sluiter.
- Er wordt een meetflits uitgestuurd om het nodige vermogen van de flitser te berekenen (e-TTL)
- Het eerste gordijn gaat open.
De “sluitertijd” wordt gemeten vanaf het open gaan van het eerste gordijn. - ••• Als het eerste gordijn volledig open is, gaat de flitser af (front curtain)
OF
••• de flitser gaat af juist voordat de de tweede gordijn gaat sluiten (rear curtain) - Het tweede gordijn sluit
De “sluitertijd” stopt bij het dichtgaan van de sluiter - Op het einde is de sensor volledig bedekt door de sluiter.
In dit voorbeeld is de sluitertijd 80ms (1/12.5 van een seconde).
Compact fototoestel
Eenzelfde onscherp effekt kan je trouwens ook bekomen met een compact-toestel, als die ingesteld staat in "slow sync" (relatief lange openingstijd om voldoende omgevingslicht op te vangen). Ieder merk gebruikt zijn eigen benaming voor deze instelling.- Slow sync is een tussenoplossing:
- niet flitsen (en zeer lange sluitertijden moeten gebruiken en/of ruis in het beeld) en
- normaal flitsen (met de achtergrond die volledig zwart is en het onderwerp dat akelig belicht wordt).
Flitsen op het eerste of tweede gordijn
Eerste gordijn flitsen (front curtain)
Klemtoon op het begin van de beweging
Tweede gordijn flitsen (rear curtain)
Klemtoon op het einde van de beweging
