Macrofotografie

Strikt gezien spreekt men van macro-fotografie van zodra het gefotografeerd onderwerp ongeveer evengroot geprojecteerd wordt op de sensor (vergroting van 1×). Maar in de praktijk gebruiken de fabrikanten de benaming “MACRO” van zodra het onderwerp 0.1 vergroot weergegeven wordt.

Bij een vergroting van 5× of meer spreekt men van microfotografie. Daarvoor gebruik je best een speciale digitale microscoop.

De meeste reflexlenzen zijn niet in staat om echte macrofoto's te nemen. Dit heeft te maken met de noodzakelijke afstand tussen lens en sensor, veroorzaakt door de spiegel.

Macro-lenzen voor reflextoestellen hebben een uiterst beperkte scherptediepte, typisch minder dan 1 mm bij maximale opening. Een klein beestje zal je dus nooit volledig scherp krijgen: je bent verplicht een kleinere opening te gebruiken (ƒ/8), met daarbij horende trage sluitertijd (of hoge ISO-waarde).

Sommige compact-toestellen zijn uitstekend geschikt voor macrofotografie. De Coolpix 950-990-reeks is daar het beste voorbeeld van (maar ook de meer recentere Coolpix 5400 en 5800 presteren goed). Ondertussen zijn deze toestellen (uit de jaren 2000) al lang niet meer verkrijgbaar (dit geeft je een idee hoe oud deze site al is!). Het enige probleem is dat je het toestel extreem dicht tegen het onderwerp moet houden, waardoor de lens een deel van het licht tegen houdt.

Algemene informatiepagina

Compact-fototoestellen hebben meestal een macro-funktie in de uiterste breedhoekstand van de lens. Meestal moet je heel dicht komen bij het onderwerp. Bij een reflextoestel ben je aangewezen op een specifieke macro-lens. Volgende onderwerpen worden hier besproken: verschil compact fototoestel - reflex, problemen met beperkte scherptediepte, gebruik een monitor, gebruik de tracking-funktie van de autofocus

Voorbeelden

• met een compact fototoestel,
• met een reflex met een specifieke macrolens
• met een reflex met niet-macrolens en
• met een reflex met extender en niet-macrolens

Tussenringen of extension tubes

Een andere en zeer interessante manier om macro-opnames te maken met een reflextoestel is te werken met tussenringen of extension tubes. Met een extension tube maak je je lens bijziend, waardoor je dichter bij het onderwerp kan komen. Deze goedkope oplossing levert uitstekende resultaten voor een minimale investering, Voorbeeldfoto's zijn hier te zien. Dit is een cijfermatige vergelijkingstabel van versschillende lenzen gebruikt met een Canon EF 25 II.

Canon EF 100 ƒ/2.8 MACRO USM

Wens je echt kleine objecten te fotograferen, dan ben je aangewezen op een speciale macro-lens (dat je voor bijna niets anders kan gebruiken) en dus weggegooid geld is nadat je alles gemacrofotografeerd hebt dan binnen je grijpbereik lag. Het brandpuntafstand van 100mm (eventueel geconverteerd naar 160mm als de lens op een body met cropsensor gemonteerd is) maakt de lens weinig bruikbaar voor andere toepassingen.

Celestron digital handheld microscope

Als je niet toekomt met de 1× vergroting van een macro-lens, dan is een microscoop misschien iets voor u. Op deze pagina's worden de eigenschappen van een digitale microscoop besproken (samen met voorbeeldfoto's). De toestellen veranderen regelmatig, maar één ding is zeker: goedkoop is duurkoop, want de toestellen zijn niet minderwaardig. maar anderzijds is het niet zeker dat een duurder toestel een beter resultaat zou geven.

Ringflitsen

Bij macrofotografie ben je vaak verplicht heel kleine openingen te gebruiken om een voldoende scherptediepte te bekomen. En dan heb je vaak een flitser nodig, zelfs bij fotografie buiten. Hoewel ringflitsers oorspronkelijk niet ontworpen werden voor macrofotografie, kunnen ze perfect ingezet worden. Maar let op wat je koopt! Ringklitsen hebben de neiging alle reliëf weg te werken en zijn niet geschikt voor bepaalde toepassingen (fotograferen van munten), behalve als een deel van de flitser afgedekt wordt.

EF-S 18-55 en tussenring

Voorbeeldfoto's genomen met de EF-S 18-55 ƒ/3.5-5.6 en een tussenring van 25mm. Dit is de combinatie die ik het vaakst gebruikt: de beelden zijn even goed als bij een specifieke macro lens en je gebruikt goedkope componenten. Een nadeel is echter dat je soms zeer dicht bij het onderwerp moet komen. Doenbaam met een smarthone, problematisch met een spiegelreflex met dikke body.

Macrofotografie met de Huawei P30 pro

Dit toestel is op dit ogenblik (mei 2019) de smartphone met de beste fotografie-mogelijkheid. Het toestel heeft een zoommogelijkheid, maar kan ook macro-foto's maken. Je hebht het voordeel van een toestel dat je altijd mee kan nemen om te bellen, te surfen of foto's te nemen. Maar hoe presteert het toestel in vergelijking met een spiegelreflex met macro-lens?

Eerste foto boven rechts: in plaats van een dure ringflitser kan je een gewone externe flitser uitrusten met een geschikte diffusor. De binnenkant van de bovenkant (...hier 5 seconden bedenktijd inlassen...) wordt beplakt met zilverpapier zodat er geen licht verloren gaat. Het reliëf van het onderwerp komt goed tot zijn recht, wat belangrijk is bij het fotograferen van bijvoorbeeld muntstukken. De schaduwen zijn aanwezig, maar zijn niet te donker. Een foto gemaakt met de proefopstelling hierboven kan je zien op de pagina over de Celestron microscoop.

De eerste soort lampen kan je kopen voor minder dan 20€. Deze leds geven een zeer slecht licht en zijn eigenlijk niet aangeraden voor (macro)fotografie. De optische kenmerken van deze lampen zijn oncontroleerbaar en verschillend van één lamp tot de andere.

De duurdere lampen (kostprijs ongeveer 50€) geven een veel beter licht, dat ook krachtiger is. De hoeveelheid licht blijft echter laag in vergelijking met een echte flitser, en je zal de gevoeligheid van de sensor moeten opvoeren als je met een relatief kleine opening wenst te werken.

Het voordeel van deze taslampen is dat ze op batterijen werken en op verplaatsing gebruikt kunnen worden, zowel voor macro-fotografie als om een ruimte te verlichten. Ik heb twee dergelijke lampen en gebruik die intensief.

Omgekeerde lens als macro-lens

Als je toch een omgekeerde lens wilt gebruiken, koop dan een oude lens die speciaal voorzien is voor dergelijke toepassingen en kijk dat je de adaptorring erbij krijgt. De adaptorring moet aangepast zijn aan de lens en aan de body, en moet liefst gechipt zijn zodat er communicatie met de body is (de body zal dan een focus confirmation bip geven).

Laatste foto rechts:
Wie kan zich nog het BRT programma "Micro Macro op de BRT (toen nog niet "vlaams")? Met een stomme kaasrasp bouw je het decor van een science fiction videoclip, je laat de playbackende zanger tegen een blauwe achtergrond seksueel getinte moves uitvoeren en met de chroma key vervang je de blauwe achtergrond door de kaasrasp en je hebt de laatste trendy videoclip.

Een externe flitser uitgerust met een zelfgemaakte diffusor zorgt voor krachtig maar diffuus licht.

-