We zien de "live preview" (direkt beeld van wat de camera ziet) als een vanzelfsprekendheid. Dit is echter niet altijd zo geweest, en zelfs de compact fototoestellen (die nu een supergroot en kantelbaar scherm hebben) hadden vroeger zelfs geen preview-display!
Een systeem dat de eigenschappen van een reflex (verwisselbare lenzen) met die van een compact (kleinere constructie, geen optische zoeker, wel een live preview) combineert zijn de systeemcamera's zoals het Micro Four Thirds systeem dat in de nazomer van 2008 gelanceerd werd. Ondertussen heeft ieder fabrikant noodgedwongen een systeemcamera op de markt gebracht (andere namen: SLD = single lens direct, EVIL = Electronic Viewfinder Interchangeable Lens,...).
Het begin
De eerste digitale fototoestellen waren niet uitgerust met een live preview. Er was wel een LCD schermpje aanwezig, maar die werd enkel gebruikt bij de weergave. In die tijd was het een hele belevenis! Beter dan de polaroïd instant-beeldjes! De camera richten gebeurde door middel van een onafhankelijke optische zoeker, een "range finder". Bij een single lens reflex was (en is) de zoeker gekoppeld aan de lens.De live preview ontstond niet als een extra feature, maar wegens technische redenen: de fototoestellen hadden ondertussen een zoombereik van meer dan 3X bereikt, en de correcte tracking van de optische zoeker werd moeilijker en moeilijker te realiseren: de optische zoeker uitrusten met een voldoende lichtsterke zoom was niet rendabel. Voor de live preview werd meestal een LCD paneel gebruikt, maar sommige toestellen hadden ook een oculair (zoeker), maar nu uitgerust met een klein lcd schermpje.
Bij reflextoestellen wordt er zeer conservatief gewerkt. Het bewijs is dat de toestellen nog steeds uitgerust worden met een electromechanische sluiter. Nu pas worden de nieuwe reflextoestellen uitgerust met een live preview.
Voordelen van de live preview
De live preview maakt het mogelijk het beeld te zien zoals het door de sensor opgenomen zal worden. Het beeld in de optische zoeker van een reflex geeft wel een live beeld, maar je hebt geen idee hoe het beeld er uit zal zien eenmaal gedigitaliseerd. Een live preview biedt volgende voordelen:- Men is beter in staat het beeld te beoordelen: een achtergrond kan een kleurzweem veroorzaken die niet opvalt in de optische zoeker.
- Oversturing is gemakkelijker op te sporen door middel van een zebra patroon indien het fototoestel over deze funktie beschikt (zwart-witte strepen in delen van het beeld die overbelicht zijn)
- De data van de sensor kan gebruikt worden voor de automatismen (auto-focus, witbalans, lichtmeting). Bij de autofocus wordt de contrast-detectie methode gebruikt (minder snel dan de fase detectie methode, maar nauwkeuriger). De witbalans en de lichtmeting kunnen ook nauwkeuriger uitgevoerd worden omdat het volledig beeld ter beschikking staat, en niet enkel het beeld dat toevallig op één van de sensoren valt. Bij een normale reflex wordt het beeld namelijk uitsluitend naar de zoeker gestuurd, er wordt enkel een klein deel van het beeld afgetapt en naar de meetsensoren geleid.
- Mogelijkheid om digitaal in te zoomen om een detail te controleren, dit is vooral interessant bij macrofotografie met zijn heel beperkte scherptediepte.
- Face recognition (herkennen van gezichten in een foto en automatisch scherpstellen en andere optische parameters instellen) is enkel mogelijk als het fototoestel uitgerust is met live preview.
- Mogelijkheid om zeer lichtsterke lenzen te gebruiken (bijvoorbeeld een 50mm ƒ/1.4) zonder te moeten rekening houden met de back-focusfout: bij een klassieke reflex wordt de focus namelijk gemeten door een aparte sensor (SIR of Secondary Image Registration op de afbeelding hierboven).
- Alternatief op de optische zoeker (macro-opnames op moeilijke plaatsen). Met een 10× uitvergroting (eventueel via een monitor met HDMI-verbinding) kan je precies zien waar het focusvlak loopt. tegenwoordig kunnen de betere toestellen zelfs live beelden uitsturen via blootooth.
Minpunten van de live preview
Er zijn verschillende systemen in gebruik om live preview mogelijk te maken op spiegelreflextoestellen. Bij een eerste ontwerp van Olympus werd door middel van een half-doorlatende spiegel 20% van het licht naar een live-sensor gestuurd, die enkel gebruikt werd voor preview (verder werkte het toestel volledig zoals een normale reflexcamera). Bij dit systeem was het beeld in de zoeker wat donkerder en werden de beelden van de live preview sensor niet gebruikt bij autofocus, witbalans of lichtmeting.Bij de volgende systemen ging men de hoofdsensor zelf gebruiken voor het bekomen van levende beelden. Men had ondertussen de warmte-produktie en bijhorende stijging van de ruis goed onder controle (mede dankzij het gebruik van CMOS sensoren in plaats van CCD sensoren). Deze nieuwe systemen hadden niet meer de nadelen van de eerste ontwerpen.
Naargelang het ontwerp zal, juist voor het nemen van de foto, de spiegel terug op zijn plaats klappen om de meetsensoren van beeld te voorzien, dan weer de weg naar de foto-sensor vrijmaken, en pas dan wordt de foto genomen. Bij dit systeem maakt men niet echt gebruik van de mogelijkheden van de live preview, maar het is het enige systeem dat snel genoeg is om te reageren op snel wisselende omstandigheden (sportaktiviteiten, volgen van een motor of racewagen, enz)
Bij een ander systeem wordt de hoofdsensor gebruikt voor alle automatismen. Omdat het beeld maar een beperkt aantal keren per seconde wordt ververst werken de automatismen minder snel (vooral autofocus gebeurt merkelijk trager). Bepaalde toestellen kunnen volgens de ene of andere methode werken.
De aanwezigheid van een preview op reflextoestellen verhindert niet dat de normale optische zoeker gebruikt wordt: de optische zoeker heeft geen time lag (vertraging) en haalt een hogere resolutie omdat het beeld niet op pixels gebaseerd is.
Constructie van een spiegelreflex
Werking reflextoestel
Als de spiegel (2) in ruststand staat wordt het licht van de lenseenheid (1) naar het matglas (5), collimatorlens (6), pentaprism (7) en oculair (8) gestuurd.
Vòòr het nemen van de foto klapt de spiegel naar boven en kan het licht ongehinderd de sensor (4) bereiken. De sluiter (3) gaat kortstondig open om de belichtingstijd te bepalen.
Als de live preview funktie aktief is wordt de spiegel naar boven geklapt en gaat de sluiter open zoals bij het nemen van een foto.