Verschillende effekten van polarisatiefilters: reflekties voorkomen, de wolken beter doen uitkomen, de zee doen verdwijnen in de horizon,...
Een polarisatiefilter werkt het best als het fototoestel een hoek van 90° vormt met de zon (as van het objectief staat loodrecht op de zonnestralen). Omdat het vooral gebruikt wordt bij landschappen, kies je een filter voor je meest breedhoekige lens. Een polarisatiefilter houdt trouwens 50% van het licht tegen, en als je telelens niet echt lichtsterk is, dan kan je problemen hebben (autofocus dat te traag is, bewegingsonscherpte)
De technische uitleg over polarisatiefilters kan u hier vinden, alsook het verschil tussen een normale en een circulaire polarisatiefilter.
De polarisatiefilter heeft een hendeltje zodat het effekt veranderd kan worden.
De filter moet nooit meer dan 90° gedraaid worden.
Het effekt van een polarisatiefilter is in de meeste gevallen zeer subtiel. Je zal zeker niet het effekt bekomen zoals in advertenties "zonder" en "met"!
De invloed van de filter is afhankelijk van de positie van de zon (en is heel beperkt als er geen zon is, enkel reflekties op glas kunnen onderdrukt worden). Het effekt is maximaal als je loodrecht fotografeert ten opzichte van de zon (dus de zon op 3 of op 9 uur). Opgelet met het maken van panoramafoto's waarbij je het toestel roteert: je bekomt een gradatie van de luchtkleur, van diepblauw naar zeewaterblauw.
Hier heb je een paar vergelijkingfoto's.
| Zonder filter | Filter “verkeerd” | Filter juist |
|---|
Zoals je op de foto kan zien, laat een polarisatiefilter de kleur van de hemel altijd beter uitkomen (zelfs al is de filter verkeerd gedraaid ten opzichte van het polarisatievlak). Pas als de filter juist staat komen de wolken het best door en heb je geen hinderende reflektie (kijk naar het huis met zijn volledig zwart dak in de eerste reeks foto's).
| A | B |
|---|
Goed toegepast kan een polarisatiefilter voor prachtige beelden zorgen, maar weinig fotografen kunnen echt met een dergelijke filter werken! Het zegt al veel als je birefringence niet kan uitspreken!
| A | B |
|---|
Door de polarisatiefilter te verdraaien verminderen de reflekties op het zand. De reflekties op het zand worden meer onderdrukt bij heldere hemel (meer direkt zonlicht, eerste reeks), maar als de hemel betrokken is kan je de scheiding tussen zee en lucht nagenoeg doen verdwijnen.
Regelbare ND filter
Een truc dat weinig bekend is: gebruik je twee filters over elkaar dan kan je het beeld donkerder maken, alsof je met een ND-filter (neutral density: grijsfilter) zou werken, maar dan een filter waarvan de densiteit traploos instelbaar zou zijn van ongeveer ND-2 tot ND-10, dus halvering van het licht (één stop minder licht) tot een reduktie tot minder dan 10% (minstens drie stops minder licht). Bij sterke lichtreduktie krijgt het beeld echter een blauwe schijn, wat je natuurlijk niet hebt met een echte ND-filter.
De eerste filter (bij het onderwerp) moet een gewone polarisatiefilter (lineaire polarisatie) zijn, de tweede (bij de lens) moet een circulaire polarisatiefilter zijn. Als beide filters in dezelfde polarisatievlak zitten, dan laat de tweede filter het gepolariseerd licht van de eerste filter gewoon door. Zitten ze haaks op elkaar, dan worden nagenoeg alle lichtstralen tegengehouden.
De eerste filter moet en gewone polarisatiefilter zijn zodat het licht lineair gepolariseerd wordt, en de tweede filter moet een circulaire polarisatiefilter zijn om de sensoren van reflextoestellen niet in de war te sturen (waarom? lees de technische pagina over polarisatiefilters)
Ondertussen heeft een fabrikant een dergelijk variabel ND filter op de markt gebracht (Fader ND). Het bereik gaat van ND4 tot ND250 (2 tot 8 stops) bij een brandpuntsafstand van 50mm. De filter brengt een vermindering van de beeldkwaliteit teweeg:
- vermindering van de beeldscherpte vooral merkbaar bij tele-lenzen
- vignetering en kruiseffekt (een soort flares)vooral bij breedhoeklenzen
Andere filters (ND-filter, kleur- en skylightfilters) en UV-filters kan u hier aantreffen.
