Een ND-1000 filter is een grijsfilter die 0.1% van het licht doorlaat. Omdat er zo weinig licht doorgelaten wordt, wordt een dergelijke filter ook soms "big stopper" genoemd. Ik bespreek hier het filter van Pig Iron.
ND-100 en ND-1000
|
Meer info over grijsfilters (Neutral Density filters) |
|---|
Met een ND-100 grijsfilter kan je de sluitertijd met 100 vermenigvuldigen, met een ND-1000 is dat 1000 (nogal logisch). Doe eerst enkele tests zonder filter om na te gaan wat de langste sluitertijd is dat je kan halen zonder filter (sensorgevoeligheid op minimum en kleine lensopening). Zo weet je welk filter je nodig hebt.
De ND-1000 grijsfilters worden vaak "big stopper" genoemd want ze houden99.9% van het licht tegen.
Kleurzweem
Grijsfilters kunnen een kleurzweem doen ontstaan, vooral de donkere filters. Om dit fenomeen te onderzoeken heb ik mijn fototoestel op manuele kleurbalans gezet (5500K, zonlicht in de namiddag). En inderdaad, een blauwe kleurzweem is goed zichtbaar bij de Pig Iron. Andere merken kunnen een andere kleur benadrukken: groen, geel of rood. Voor dit parameter is de filter middelmatig.Kleurzweem kan gemakkelijk onderdrukt worden op de computer. Het is aangeraden eerst een foto zonder filter te maken om een foto met de correcte kleuren te bekomen. De witbalans moet dan op manueel staan voor alle foto's (ook de testfoto), zodat het toestel de kleurzweem niet probeert te corrigeren.
Je kan ook een poging wagen met de automatische kleurbalans ingeschakeld, maar bepaalde kleuren kunnen niet onderdrukt worden als ze niet behoren tot de groep "warme kleuren - koude kleuren" (bijvoorbeeld groen). De witbalans is niet ontworpen om een groenzweem te onderdrukken (maar bepaalde toestellen kunnen dit wel corrigeren).
Pig Iron
Het merk van het filter is "Pig Iron", een merk waarvan ik nooit gehoord heb. Pig iron is de engelse benaming van gietijzer uit een hoogoven. Het is één van de goedkoopste filters, maar de kwaliteit ervan is niet slechter dan van meer bekende merken zoals Tiffen. Ik kan je de filter aanraden, zeker als je die maar af en toe zal gebruiken: het heeft geen zin een filter te kopen die tienmaal duurder is.De ring is gemaakt uit aluminium, duurdere filters hebben een messing ring. Het verschil is dat aluminium kan plakken aan de ring op de optiek (aluminium op aluminium), waardoor het filter komt vast te zitten. Het is belangrijk het filter niet te strak aan te spannen en weg te halen van de optiek na gebruik.
Optisch resultaat
In tegenstelling met een variabel grijsfilter heeft een vaste ND filter geen invloed op de werking van de lens. Bij een variabel grijsfilter zorgen bepaalde combinaties van lensopeningen en sterktes voor storingen in het beeld (zones die donkerder en helderder zijn).Er is in de praktijk geen vermindering van de beeldscherpte door de filter. Er ontstaat een sterkere vermindering van de beeldscherpte door de bewegingsonscherpte tengevolge van de lange sluitertijd. Ik heb het effekt zelfs meegemaakt op een brug: als er een voertuig over de brug reed tijdens de foto, dan was de foto onscherp, en dat heeft niets te maken met de kwaliteit van het statief.
De exposure value (EV of belichtingswaarde) van de eerste en tweede foto zonder filter is 12.7 en 13.7. Voor deze eerste reeks heb ik het toestel in aperture priority gezet (Av) om het toestel de sluitertijd te laten berekenen.
Voor de foto's met filter heb ik de sluitertijd duizend maal langer gemaakt (in manuele modus maar met dezelfde instellingen). De EV is nu 2.7 en 3.4. De foto's lijken wat donkerder omdat de filtering blijkbaar sterker is dan 1000×.
We hebben een duidelijke vignetering: dit is het geval met veel van dergelijke filters, maar hier is dit wel echt opvallend. De foto's werden breedhoek genomen (24mm) en de filter heeft een diameter van 82mm.
Het licht afkomstig uit de hoeken van het beeld treft de filter onder een hoek, waardoor het licht door een dikkere filterlaag moet passeren.
Het effekt is meer aanwezig bij dikkere filters, maar als de lens reeds een vignetering veroorzaakt (Sigma 24-105 ƒ/4) is het effekt prominent aanwezig.
Infra rood filter?
De foto's werden niet gekozen vanwege hun hoge esthetische waarde, maar omdat er elementen in beeld zitten die zowel UV uitstralen (blauwe hemel) als infra-rood (zeeschuim). Sommige grijsfilters laten infra-rood licht ongefilterd door, maar omdat het zichtbaar licht afgezwakt wordt heeft men een overmaat aan IR straling. Het filter van Pig Iron blokkeert de IR straling (anders zou het zeeschuim helderder zijn).Je kan ook op een andere manier testen of je filter de IR stralen tegenhoudt: fotografeer een gloeilamp met en zonder filter. Neem eerst een foto zonder filter, ga over in manuele modus en verhoog de sluitertijd met een factor 1000. Indien de foto overbelicht is, dan lekt het filter IR straling. Vergelijk met een filament led lamp die geen IR straling produceert ter controle.
| Normaal: Beeld 1 Beeld 2 |
|---|
| ND-1000: Beeld 1 Beeld 2 |
| ND-1000 met kleurcorrectie |
