Dankzij de nieuwe RF lensmount kon Canon een lens bouwen die tot nu toe onmogelijk was: een zeer lichtsterke lens (ƒ/2.8) met een groot zoombereik (24-105mm). Maar de electronica in de body corrigeert eveneens bepaalde beeldfouten. Test uitgevoerd in maart 2024.
Een ƒ/2.8 lens had tot nu toe een beperkt bereik (24-70 of 70-200), terwijl de lenzen met een groter bereik beperkt waren tot ƒ/4, dus de helft zo lichtgevoelig. Voor veel toepassingen was het bereik 24-70 te beperkt en waren de fotografen aangewezen op de minder lichtgevoelige 24-105. Alhoewel, een constante opening van ƒ/4 over een groot bereik is ook enkel weggelegd voor de betere lenzen. De kitlens Canon RF 24-105mm f/4-7.1 IS STM heeft bijvoorbeeld een veranderlijke opening, die kleiner wordt als men juist méér licht nodig heeft.
Een van de voordelen van de lens valt direct op: de lens heeft een vaste lengte (zoals bijvoorbeeld met de oude Canon EF 70-200 ƒ/2.8 (en ƒ/4)). Na een jaar gebruik heb ik al een hekel aan de RF 70-200 ƒ/2.8 met zijn variabele lengte. Na minder dan een jaar ging de lens vanzelf in telestand door de zwaartekracht.
De lens zit stevig in elkaar, en dat mag ook voor die prijs. Maar er zijn een paar storende details die snel opgemerkt worden, en die niet besproken worden in de revieuws (iedereen copieert iedereen en de reviews die het meest gelezen worden zijn geschreven door diegenen die de lens nooit gebruikt hebben). De ring om het systeem op een statief te bevestigen kan niet verwijderd worden en er blijft altijd een uitstulpsel vast zitten aan de lens. De contacten van een extra bij te plaatsen zoommotor zijn niet beschermd. Het is waarschijnlijk de bedoeling dat er nooit een motor aangesloten wordt, of dat de motor permanent op de lens blijft.
De "L" wordt gebruikt voor de lenzen met een betere kwaliteit, "IS" duidt op beeldstabilisator (image stabilisation), "USM" op een ultra snelle geruisloze motor voor het scherpstellen (ultra sonic motor), en de nieuwe "Z" aanduiding op het feit dat de lens uitgerust kan worden met een electrische zoommotor voor video opnames.
De scherpstelling gebeurt vlot en is absoluut geruisloos, ideaal dus voor video-opnames. De lens is niet bruikbaar voor macro-opnames en de minimale scherpstelafstand ligt in de buurt van de meter.
Het bereik van 24 naar 105mm is zeer veelzijdig, daarom dat Canon nu drie lenzen met een dergelijk bereik in zijn assortiment heeft: een goedkope kitlens, een duurdere versie met een vaste opening van ƒ/4 en deze lens met een vaste opening van ƒ/2.8.
Voor mij is het een minder geschikte brandpuntsafstand, ik gebruik meestal een waarde van 115mm voor portrets. Deze lens zal dan ook vooral binnenshuis gebruikt worden, waar de hogere lichtsterkte een pluspunt is en waar de ruimte beperkt is. Het was de bedoeling de lens te gebruiken voor shootings op hotelkamers, maar voor de meeste foto's heb ik toch mijn gewone 70-200 gebruikt, behalve als ik echt geen plaats meer had.
Het verschil tussen ƒ/4 en ƒ/2.8 is één stop, dat wilt zeggen dat je kan werken met de ISO waarde die half zo hoog is bij nachtfotografie (1600 in plaats van 3200ISO) of met een half zo korte sluitertijd (1/250 in plaats van 1/125). Is dat echt de moeite? Wat echter ook een rol speelt is dat de achtergrond beter onscherp gemaakt kan worden: dit is nuttig bij verschillende stijlen van fotografie, zoals portrets en productfotografie.
De lens heeft een extra ring om de lensopening te regelen (zoals bij de oude lenzen), maar hier is er een electrische overbrenging van de positie van de ring naar de body, en dat terug naar de lens. Deze mogelijkheid is enkel te gebruiken op de nieuwe bodies (vanaf 2024), oudere bodies kunnen geen gebruik maken van de mogelijkheid. De lensopening manueel regelen is vooral interessant bij video, minder bij fotografie, waar de lensopening meestal vast ingesteld staat voor een hele reeks foto's. De ring is dus onbruikbaar voor mij. Waarom hebben ze de ring niet ingeschakeld voor fotografie? (niet dat het echt nodig is voor mij, ik gebruik enkel de maximale lensopening). De diafragma ring werkt in ieder geval op de R5 als het toestel in video-mode staat.
Bij de beeldstabilisatie heeft men een extra mogelijkheid, naast de twee bestaande instellingen: normaal (beeldstabilisatie permanent ingeschakeld), panoramiek (speciaal om bewegende objecten te volgen) en mode 3 om willenkeurig bewegende objecten te volgen. De beeldstabilisatie is dan uitgeschakeld, tot op het ogenblik dat de foto genomen wordt. Dit heeft als voordeel dat het beeld in de zoeker niet achterloopt door de stabilisatie. Mode 3 detecteert of er gepand wordt en zal dan het beeld enkel stabiliseren loodrecht op de pan beweging.
Dankzij de beeldstabilisatie kan men een lagere sluitersnelheid gebruiken (in theorie kan men tot 8 stops winnen), maar de bewegingen van het onderwerp zelf worden daarmee natuurlijk niet onderdrukt.
De lens is bijzonder scherp in het midden, zelfs op de maximale opening. Door de lens wat dicht te draaien naar ƒ/4 bekomt men een kleine verbetering in de hoeken en op de maximale zoom positie. Maar in de praktijk is de lens voldoende scherp, zelfs op maximale opening en in de hoeken: je gaat meestal niet de maximale resolutie van het toestel gebruiken, waarbij je bestanden van 12 à 15MB bekomt.
De lens heeft een enorme tonvervorming, het is zo erg dat de fout automatisch in de body wordt gecorrigeerd. Dit is een trend die ontstaan is met de nieuwe lenzen: men laat optische fouten toe, als die door de camera zelf gecorrigeerd kunnen worden. Door corrigeerbare optische fouten toe te laten kan men andere eigenschappen van de lens optimaliseren (lichtsterker en/of groter bereik).
Door bepaalde optische fouten zoals de tonvervorming te corrigeren bekomt men beelden die wat minder scherp zijn in de hoeken, het effekt blijft bestaan op alle lensopeningen, aangezien geometrische fouten zoals tonvervorming niet verminderd worden door een kleinere opening te kiezen.
De lens heeft een kleine lens hood en er is flare aanwezig als men met tegenlicht werkt. Dat is moeilijk te vermijden als er zoveel individuele lenselementen aanwezig zijn.
Het is eigenlijk een lens die meer ontworpen is voor de videograaf dan de fotograaf, met bijvoorbeeld de iris ring die enkel in videomode aktief blijkt te zijn en de aansluiting voor een electrische zoommotor die je absoluut niet nodig hebt bij fotografie. De brandpuntafstand is ideaal voor video opnames en de scherpstelling is volkomen geruisloos.
Vergelijking met andere lenzen
Rechts de andere lenzen die in deze test gebruikt werden:- Canon RF 24-105 ƒ/2.8
De grootste lens, die gelukkig een vaste lengte heeft - Sigma 85mm ƒ/1.4
Een zeer lichtgevoelige lens die nog altijd aan de top is. - Sigma 24-105 ƒ/4
Een lens die tegenwoordig totaal achterhaald is. De lens was aan de top een 10-tal jaren geleden, toen de beeldresolutie veel lager was. Vooral beeldonscherpte en chromatische aberraties aan de zijkanten, maar het midden van het beeld is voldoende scherp. - Canon RF 70-200 ƒ/2.8
Gedrocht met variabele lengte, lelijk op alle standen. Maar zeer scherpe beelden.
Om je een idee te geven van de plaatsen waar de crops genomen werden:
- Zwart: de uitsnede in het middel voor alle foto's
- Groen: de uitsnede aan de zijkant voor 24mm
- Blauw: de uitsnede aan de zijkant voor 85mm
- Magenta: de uitsnede aan de zijkant voor 105mm
| 1 | Canon RF 24-105 ƒ/2.8 | 24mm | ƒ/2.8 | 1/250 |
|---|---|---|---|---|
| 2 | Canon RF 24-105 ƒ/2.8 | 85mm | ƒ/2.8 | 1/250 |
| 3 | Canon RF 24-105 ƒ/2.8 | 105mm | ƒ/2.8 | 1/250 |
| 4 | Canon RF 70-200 ƒ/2.8 | 85mm | ƒ/2.8 | 1/250 |
| 5 | Sigma 24-105 ƒ/4 | 24mm | ƒ/4 | 1/90 |
| 6 | Sigma 24-105 ƒ/4 | 85mm | ƒ/4 | 1/90 |
| 7 | Sigma 24-105 ƒ/4 | 105mm | ƒ/4 | 1/90 |
| 8 | Sigma 85 ƒ/1.4 | 85mm | ƒ/2.8 | 1/350 |
| 9 | Sigma 85 ƒ/1.4 | 85mm | ƒ/1.4 | 1/1000 |
Door op de link te klikken bekom je de foto op originele resolute (opgelet, 12 à 15MB per foto, resolutie van 8192×5464 pixels).
Bij de test heb ik ook volgende lenzen gebruikt:
- Canon RF 70-200 ƒ/2.8 op 85mm
Zeer goed resultaat, en dit is ook normaal want de brandpuntafstand ligt in het midden van het bereik van de lens. Het beeld is wat scherper in de hoeken in vergelijking met de Canon 24-105 (vergelijk de beelden 2 en 4) - Sigma 24-105 ƒ/4
Deze oude lens (ik gebruik die al 10 jaar) is nu volledig achterhaald. Zelfs met een kleinere maximale opening zijn de beelden minder scherp (ook veroorzaakt door bewegingsonscherpte door de langere sluitertijd van 1/90). Er is een chromatische aberratie in de hoeken op 24 en 105mm. Vergelijk 1 met 5, 2 met 6 en 3 met 7. - Sigma 85 ƒ/1.4
Deze zeer lichtsterke lens laat een sluitertijd van 1/1000 toe, terwijl de andere ƒ/2.8-lenzen een sluitertijd van 1/250 nodig hebben. Het beeld blijft heel scherp in het midden (een beetje minder in de hoeken) zelfs bij de maximale opening. Vergelijk de beelden op ƒ/2.8: 2, 4, 6 en 8.
Volledig beeld
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| . | ||||||||
Uitsnede in het midden
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| . | ||||||||
Uitsnede aan de zijkant